Theocracy – Mosaic
Jaar van release: 2023
Label: Atomic Fire Records
Meer dan twee millennia terug was Athene de bakermat van de politiek. In de tijd waar de democratie tot stand kwam, beschreef Plato ook al de theocratie. Inmiddels is Athens, het Engels voor Athene, opnieuw de basis voor Theocracy. Maar, nu inderdaad in de vorm van de band en dan wel uit het Amerikaanse Athens. Mosaic is de langverwachte nieuwe studioplaat van Theocracy, welke verschijnt via Atomic Fire Records.
Als het om de powermetal uit de Verenigde Staten gaat, is Theocracy al lang een gevierde naam. Het avontuur Theocracy startte in 2003. Mastermind Matt Smith. Smith jamde vaak met enkele vrienden, waarbij hijzelf gitaar speelde en de vocalen verzorgde. Hij startte Theocracy echter als een soloproject waarmee hij het eerste, gelijknamige, album in 2003 uitbracht. Voor dat album speelde hij zelf alle instrumenten in, met uitzondering van de drums. Daarna volgden er nog drie, waarvoor Ghost Ship in 2016 de meest recente was. In 2019 kwam Theocracy nog wel met de single ‘Snowblind’, welke het eerste werk was met drummer Ernie Topran in de gelederen.
Daarna verliet Val Allen Wood, voor meer dan tien jaar de leadgitarist van Theocracy, de band. Inmiddels hebben ze in Taylor Washington een vervanger gevonden. Ongetwijfeld hebben deze wisselingen en zoektocht ook meegespeeld in de lange pauze tussen de studioplaten. Zeven jaar is niet niks namelijk.
Het vijfde album is het eerste album bij Atomic Fire. Een flinke stap ‘voorwaarts’ die ervoor moet gaan zorgen dat de ster van Theocracy blijft rijzen. Bijgestaan door drummer Ernie Topran, bassist Jared Oldham, gitarist Jonathan Hinds en gitarist Taylor Washington haalt Matt weer alles uit de kast om zijn passie muzikaal en tekstueel te delen met het grote publiek.
De nieuwe plaat heet dus Mosaic en daar is de non-album single ‘Snowblind’ door Theocracy niet op geplaatst. Dat is misschien ook wel logisch, gezien die niet is opgenomen in de huidige line-up. Wel zijn er tien andere nieuwe nummers op dit album te vinden, welke samen goed zijn voor een kleine zeventig minuten aan muziek.
Natuurlijk staat Theocracy bekend om hun power metal, maar de band is meer. Dat blijkt onder andere in ‘The Sixth Great Extinction’. Subtiel laat het gezelschap de invloed, vooral op het gebied van riffs, van Metallica blijken, terwijl ‘Deified’ zomaar een power metal ode aan Iron Maiden bij vlagen had kunnen zijn. Dat variërende karakter van Theocracy wordt in de afsluiter van Mosaic, ‘Red Sea’ misschien wel het best samengevat. Hoewel, samengevat? Deze track, waar ook de Oosterse sferen hun sporen nalaten, duurt bijna twintig minuten. Dat is dan ook de uitgelezen kans voor Theocracy om op deze plaat nog eenmaal zowat alles van hun skills te etaleren, van songwriting tot aan de beheersing van de instrumenten.
Het is voor Matt belangrijk dat zijn composities daadwerkelijk wat toevoegen aan het welbevinden van de mens. Muzikaal moet het bergen kunnen verschuiven, moet het mensen raken en moet het tevens een schuilplaats zijn in moeilijke tijden. Tekstueel gaat het daarom over de goede en slechte dingen in het leven, over psychologie, spiritualiteit en vooral over zijn religieuze achtergrond en richting. Altijd met een boodschap, maar nooit dwingend of sturend. Dat maakt de composities van Theocracy altijd tot een feestje.
De opzwepende powermetal in “Flicker” geeft meteen dat vertrouwde gevoel. Het tempo ligt lekker hoog en het heeft een melodie die meteen aanspreekt. Matt is de componist/songwriter, die met zijn verhalen omlijst door goede muziek het nieuws deelt met de luisteraar. “Anonymous” is het vervolg op “Flicker”. Het tempo ligt wat lager en de basisriff geeft de start een sterk karakter. De groovy stukken komen steeds terug en daartussen laat Matt horen dat zijn zang uitstekend en sterk past in het muzikale decor. Kenmerkend is de samenzang die klinkt als een klok, laten we zeggen als een heel carillon. Door naar het einde alles een octaaf hoger in te zetten, krijgt een compositie altijd een extra stimulans. Zo ook hier. In combinatie met de groovy riffs en lekkere gitaarsolo hakt “Anonymous” er lekker in. Vergeet daarbij niet om het volume flink op te krikken.
Het gevoel van passie en emotie krijgt vorm in titelnummer “Mosaic”. Startend met slechts zang en gitaar weet Theocracy hier de welbekende snaar te raken. Het karakter van de powermetal is echter nooit ver weg en na ruim minuten is er de verwachte versnelling. De ritmesectie speelt strak en snel en werkt opzwepend toe naar een duidelijk en aantrekkelijk refrein. De opbouw is helder en volgens het boekje. Maar de liefhebber van Theocracy weet dat er geregeld fraaie wendingen in composities zijn ingebed en dat accent krijg je voor je kiezen met een forse groovy verandering in karakter. De samenzang is precies uitgebalanceerd en in ruim vijf minuten krijg je een zeer gevarieerd stuk muziek met een duidelijk begin en eind.Ten aanzien van de vorige vier albums is “Mosaic” wel een meer heavyalbum geworden. Die kleine verandering klinkt door in Sinsidious (The Dogs Of War). Een krachtig intro wordt gevolgd door zware heavymetalriffs. Dat zware geluid en het heldere stemgeluid van Matt contrasteren maar vullen elkaar ook weer aan. Een vorm van grunts komt weinig voor bij Theocracy. Toch bedient de band zich hier wel van een zwaarder stemstuk.
Halverwege het album staat “Return To Dust”. De eerste single van het album, maar uiteindelijk ook de laatste compositie die Matt geschreven heeft om de balans op het album te creëren. In alles is dit ook de perfecte single. De melodie slaat bij de eerste noten meteen aan. De pakkende melodielijn zorgt inderdaad voor de juiste balans op het album en het blijft knap hoe Theocracy in de refreinen de luisteraar weet mee te nemen in de vibe die ze neerzetten. Ook hier krijgt het verhogende octaaftruukje zijn plaats.
In alles weet Theocracy al te overtuigen op het album. Door goed te variëren op de heavymetalbasis in “The Sixth Great Extinction” blijft de ‘zaag scherp’. Daarbij zet Theocracy gedoseerd maar op de juist plaatsen een groovy stuk neer. De uptempo powermetal komt daarna terug in “Deified”. Snel, overtuigend en strak word je weer even wakker geschud. Naarmate het album vordert, moet ik steeds terugdenken aan wat Theocracy tot nog toe al heeft uitgebracht. “The Greatest Hope” klinkt fris, maar daarnaast ook zo vertrouwd. Het is muzikaal thuiskomen in een warme atmosfeer, waarbij het stemgeluid van Matt de katalysator is in deze mooie ballad die zich mooi opbouwt en passieverhogend werkt. Nadat “The Greatest Hope” rustig is geland bij mij, ben ik wel weer klaar voor de uptempokraker met de naam “Liar, Fool, Or Messiah”. Eigenlijk de eerste compositie waarbij de religieuze insteek van Theocracy wat meer naar de voorgrond is gezet. Een powermetalgospel met een mooi verhaal. Hier wordt aardig gespeeld met melodie en ritme. Maar altijd in een goede balans. Mooi is de gitaarsolo die erin verwerkt zit.
Diegene die Theocracy al langer kent, is niet verbaasd dat de afsluiter “Red Sea” (rond het verhaal van Mozes en de uittocht uit Egypte door de Rode Zee) de twintig minuten bijna aantikt. Matt schreef “Red Sea” toen hij negentien jaar was, lang voor het debuutalbum. Het verhaal is gebaseerd op het bijbelverhaal maar dan met een eigentijdse twist en volledig herschreven naar de tijd van nu. Mozes, de Rode Zee en de dood staan centraal in “Red Sea”. Het heeft een wat trage start waarin enige Oosterse invloeden verwerkt zijn. De basis heeft een vette riff die als rode draad de compositie leidt. Deze epische afsluiter blijft niet traag doorgaan. De nodige tempowisselingen houden de aandacht goed vast en er is veel ruimte voor instrumentale tussenstukken. Daarbij kun je alle denkbare herkenbare elementen uit de muziek van Theocracy vinden in deze compositie. Het heeft dan weer niet de allure van bijvoorbeeld “Mirror Of Souls”, maar spreekt wel zeer zeker tot de verbeelding.
“Mosaic” is het daarmee het vijfde album van Theocracy die hoog in mijn favorietenlijstje komt te staan. En hoewel je verwacht dat de band met ieder nieuw album zal overtuigen, weet je ook dat dat misschien niet altijd haalbaar is. Bij Theocracy blijkt het anders te liggen. Je kunt één meesterwerk schrijven, maar vijf achter elkaar is toch wel bijzonder. Dat gebeurt niet vaak. Matt Smith doet het echter wel.
Het was een flinke poos wachten, maar dan heeft men ook wat. Mosaic is een langspeler geworden die laat horen dat Theocracy de basis van de power metal benut om ook hun andere bronnen van inspiratie niet onderbelicht te laten.
